معنی اطلاق نامه - جستجوی لغت در جدول جو

خواجه نصیر در ذیل عنوان ’خصوص و عموم قضایای مطلقه و موجهه’ آرد: هر محمول که بر موضوعی حمل توان کرد بضرورت یا امکان یا اطلاق اقل ما فی الباب آن بود که آن حمل محال نبود. و هرچه محال نبود ممکن عام بود. پس اعم جهات امکان عام بود و امکان عام ازاطلاق عام عام تر بود که شامل ضروری بود و امکان، چه اطلاق عام مشتمل بر جهات فعلی بود. و دائم لاضروری مخالف، ازو خارج بود، و در امکان عام داخل. و امکان و اطلاق که عام باشند بر ضروری مشتمل باشند، بخلاف امکان و اطلاق که خاص باشند. و امکان خاص از اطلاق خاص هم بدائم لاضروری مخالف عام تر بود چنانکه در هر دو عام گفتیم. و اطلاق و امکان خاص مختلف العموم باشند. اطلاق به آن وجه عام تر بود که شامل ضروری بود و امکان به آن وجه که شامل دائم لاضروری مخالف بود. و مطلق لاضروری از مطلق لادائم عام تر بود بدائم لاضروری موافق، چه دائم از ضروری بهمین قدر عام تر است. (از اساس الاقتباس ص 148). رجوع به مطلق در همان صفحه و صفحات بعد شود، خواجه سرا را گویند. خصی سیاه. (ناظم الاطباء) (آنندراج) ، املس. (کازمینسکی)

لغت نامه دهخدا